Project Detail
Kayapınar Belediyesi Hizmet Binası
Proje tarihi : 2012
Yapı büyüklüğü : 20.000 m2
Yerel yönetimlerin bir kurum olarak ortaya çıkışı, Anadolu topraklarında, çok yeni değil. Selçuklu- Osmanlı geleneğinde güçlü bir yerel yönetim anlayışı yoktur.
1970’lerin ortalarına kadar Belediye Kurumu daha çok, kentin bürokratik ve güncel hizmetlerini karşılayan yapılar olarak “ikincil” kurumlar olarak değerlendirilmiştir.
Yeni Belediye yaklaşımı sadece yol/çöp/elektrik/su ile uğraşmamakta sosyal/siyasal konulara eğilmekte toplumun sivil dokusunun dokunduğu bir platforma dönüşmektedir.
Kayapınar Belediyesi yapısı; toplumun sivilleşme süresinde, belediyenin yerinin mimaride ifade edilme çabasıdır / ele alınmasıdır.
Ayrıca günümüzde “Küreselleşme” yaklaşımının yarattığı, aynılaşma ve yerelliğin yok edilme tehlikesine karşı, “yerel” kimlik, “farklı” olma, önem kazanan bir harekete dönüşmektedir.
Sorun, klasik “yerel-uluslararası” ikileminin yeni bir çeşitlemesidir. Kayapınar Belediyesi Hizmet Yerleşkesi çalışması, her iki (sivilleşme ve yerel kimlik) sürece mimari / kentsel tasarım ölçeğinde bir cevap arayışıdır.
Projemizde Belediye’yi tek bir “yapı” olarak değil, Belediye’nin yüklendiği işlevlerin mekânlaştığı yapıların bağımsız varlıklar olarak bir arada olmalarından doğan bir örgü olarak yorumluyoruz.
Farklılıkları örten tek bir yapı yerine, bütünü oluşturan varlıkların/yapıların kendileri olarak içinde yer aldıkları bir örgün yapı.
Bu yaklaşım, aynı zamanda Diyarbakır yerel dokusuna bir gönderme olarak önerildi. Külliyeler/ avlular/ sokaklar dokusunun yeni bir yorumla üretilmesi…
Yapının yer ve çevre ile olan ilişkisi mimarinin çok temel bir konusu, günümüzde bu yaklaşım, sürdürülebilirlik ve çevrebilim kavramları ile birlikte ele alınmaktadır.
Çevredeki varolan yapı dokusu, genel anlamda kimlik üstünden ilişkinin kurulmasını zorlaştıran bir tutumu içermektedir.
Diyarbakır’ın tarihi dokusunun / mimari oluşumunun ve malzeme kullanımının izleri bu çevrede fazla gözlenmemektedir.
Diyarbakır’ın sert kara iklimi özellikleri olan sıcak-soğuk farklılıkları, özellikle sıcağa yönelik endişelerin aşılması, hem yaşam konforu hem işletme masrafları açısından önemlidir.
Tüm bu etkileri göz önüne alarak projemizdeki yerleşke, arsayı doğu-batı yönünde bağlayan bir iç sokak çevresinde biçimlendirilmiştir. Böylece hâkim kuzeybatı rüzgârı yerleşkenin içinden geçmekte, aynı zamanda yeşil kuşağın sürekliliğine olanak sağlanmaktadır.
Belediye hizmet ünitelerinin yapının güney ve batı cephelerine yerleşmesi ile iç sokak ve yerleşke yaşantısı gölgeli/serin bir alana dönüşebilecektir.
Genel hizmet yapısında, iç atriumlar oluşturulmuş ve iki plaklı çatı örgüsü kurgulanmıştır.
Çatı, kışın kapanan yazın açılan panjur sistemi ile çözümlenmiştir. Bu kısım kışın kapalı tutularak sıcak bir bölge, yazın açılarak da serin bir bölge oluşturulması sağlanacaktır.
Ayrıca güney cephesi güneş yönüne uygun açılarla yerleştirilecek dikey güneş kırıcılarla kontrol edilecektir. Böylece, hem işletme giderleri azaltılacak, hem çevre kirliliği minimize edilecektir.
Parçalı Yerleşke yapısı, işletme açısından da fizibilitesi yüksek bir yaklaşım olarak önerilmektedir. Yerleşkenin kullanılmayan kısımlarının ısıtma soğutma sistemleri kullanılmayacağından işletme giderleri de daha düşük olacaktır.
İç sokak / avlu, gece de yaşayacak bir sosyal platform olarak düşünülmüştür. STK yapısı ve içinde yer alan kafe, su/ışık ögeleri ile beslenen iç sokakta geceleri de hayatın zenginleşmesine katılmaktadır.
Diyarbakır taşının ana birleştirici olduğu cephelerde de aynı çoğulcu “renkli” arayış sürmektedir.
Sonuç olarak;
Kayapınar Belediye Hizmet Yerleşkesi, zor olanı, yani çoğulculuk, farklılık/değişkenliği bütünlük oluşturmada ana ögeler kabul eden bir öneri olmaktadır.